Alice
Munro - „Drogie życie”
Kanadyjska
pisarka- laureatka Nagrody Nobla w 2013 roku-Alice Munro od wielu lat pisze
opowiadania, które na Zachodzie zalicza się do tzw. „middlebrow”, czyli
„literatury środka”[1].
Tym terminem określa się książki, które są przystępne a jednocześnie ambitne.
Można wskazać kilka ich cech charakterystycznych: wiarygodność fabuły (realistyczny
świat przedstawiony) przy jednoczesnej jej nieprzewidywalności; tradycyjna, ale
nieschematyczna budowa (częste zwroty akcji, stopniowanie napięcia, zaskakujące
zakończenia); dobrze zarysowane portrety psychologiczne postaci (z wykorzystaniem
kontekstu społecznego i historycznego).
Wszystkie
powyższe ustalenia spełnia powstały w 2012 a wydany w Polsce w 2013
roku zbiór kilku opowiadań i czterech wspomnień pt. „Drogie życie”. Frapujący
tytuł zbioru i jednego ze wspomnień ma wymiar autobiograficzny- dotyczy bycia
długo oczekiwanym dzieckiem.
O czym
pisze Alice Munro? Mówiąc najkrócej o problemach, kłopotach, uczuciach,
przemyśleniach najczęściej kobiet, chociaż narratorami i bohaterami bywają
także mężczyźni. Kwestie miłości i związanych z nią skrajnych emocji (zauroczenie,
wierność, zdrada, zazdrość, kłamstwo, okrucieństwo) oraz życiowych konsekwencji
(małżeństwo, posiadanie dzieci i opieka nad nimi, rozwód) stanowią
najczęstsze tematy opowiadań. Czytelnik od razu orientuje się, że autorka ma duże
doświadczenie życiowe (A. Munro urodziła się w 1931 roku, miała dwóch mężów i
czworo dzieci, przeżyła zmiany cywilizacyjne następujące w XX wieku), które
potrafi wykorzystać w przemyśleniach korelujących z losami postaci, o
których opowiada. W jej prozie jest wiele uwag o przemijaniu, utracie urody, starości,
chorobie, często prowadzącej do śmierci; ważnych lekturach, filmach
skłaniających do refleksji o sensie życia, dążeniu do szczęścia; trudnościach
związanych z pracą itp. Najciekawsze i mam nadzieję, że ważne nie tylko dla
współczesnego czytelnika są opisy relacji międzyludzkich w układzie rodzeństwa,
małżonków, dzieci i rodziców, żony i teściowej, podwładnego i szefa. Munro
trafnie oddaje skomplikowanie stosunków międzyludzkich, które często oparte
bywają na hipokryzji, nieuczciwości, wykorzystywaniu bliźnich, fałszywych
sądach o nich. Można by powiedzieć „samo życie”, chociaż dla pisarki
ważniejsza niż fakty jest sfera uczuć. Scenerią
opisywanych w „Drogim życiu” wydarzeń są
miasteczka otaczające kanadyjskie jezioro Huron a akcja rozgrywa się tuż przed,
w trakcie i po II wojnie światowej, która zdeterminowała losy pisarki
i bohaterów jej opowiadań.
Jak
zauważył Thomas Tausky: „Alice Munro systematycznie tworzy dzieła, w których
dokładny opis socjalnych relacji i głęboki rys psychologiczny łączą się z
bezbłędnym instynktem używania właściwej formy ekspresji”. Ta ostatnia cecha,
moim zdaniem, warta jest podkreślenia. Czytelnik poznaje świat oczami ludzi
poprawnie mówiących, nienadużywających wulgaryzmów, myślących skrótami,
stosujących niedomówienia a czasem zaskakujące humorystyczne uogólnienia ona
temat natury kobiet i mężczyzn.
mgr Joanna Kania
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz